Dinh dưỡng hợp lý rất cần thiết để ngăn ngừa bệnh cũng như thiết lập lại cân bằng của cơ thể và khắc phục những tác động do bệnh lý gây ra. Trong bài viết này chúng ta sẽ khám phá về vai trò của dinh dưỡng đối với người bị ốm và cách lựa chọn được một chế độ ăn uống hỗ trợ nhanh phục hồi thể chất!
- Vì sao cần dinh dưỡng khi bị ốm?
Dinh dưỡng rất quan trọng trong việc duy trì sự sống của con người và càng trở nên cần thiết hơn khi chúng ta bị ốm. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp duy trì được sức mạnh của cơ thể, tránh sụt cân và mất khối cơ trong quá trình bệnh, đồng thời cung cấp nguyên liệu cho cơ thể chiến đấu và phục hồi.
- Nên bổ sung chất dinh dưỡng gì khi bị ốm?
Khi bị ốm, bên cạnh việc cung cấp đầy đủ nhu cầu về các chất dinh dưỡng bằng khẩu phần ăn đa dạng và cân đối, chúng ta nên tăng cường bổ sung thêm một số dưỡng chất sau đây để nâng cao sức đề kháng và phục hồi sức khoẻ:
- Protein: giúp cơ thể tăng trưởng và phát triển, cung cấp nguyên liệu để sửa chữa và phục hồi những tác động của bệnh lý gây ra. Những thực phẩm giàu protein tốt như: thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu và hạt,...
- Vitamin A: ngoài việc duy trì sức khỏe mắt và mang lại làn da đẹp thì vitamin A còn có tác dụng hỗ trợ đề kháng nhiễm trùng và chức năng miễn dịch nói chung. Vitamin A chứa nhiều trong gan động vật, dầu gan cá và các loại rau củ có màu vàng cam, đỏ đậm, xanh đậm.
- Vitamin C: nổi tiếng với tác dụng chống oxy hóa, thúc đẩy lành vết thương và tăng cường miễn dịch. Trái cây họ cam quýt, bông cải xanh, rau lá xanh là nguồn cung cấp dồi dào vitamin C.
- Vitamin D: được chứng minh có hiệu quả kích thích hệ miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Vitamin D có sẵn trong thực phẩm tự nhiên không nhiều, chủ yếu được cơ thể tổng hợp qua ánh nắng mặt trời.
- Kẽm: cần cho hoạt động của gần 200 enzym hoạt hoá các phản ứng sống còn bên trong cơ thể, hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp tăng tốc độ lành vết thương và trung hòa các gốc oxy hóa tự do. Kẽm có nhiều trong hàu, sò và các loại hải sản có vỏ.
- Omega-3: kích thích hệ miễn dịch và tăng cường hoạt động của tế bào lympho T. Nguồn cung cấp omega-3 bao gồm các loại cá mỡ (cá hồi, cá ngừ, cá mòi, cá cơm biển) và dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu canola, dầu hạt lanh),...
- Nước: là thành phần chủ yếu của cơ thể. Việc bổ sung nước đầy đủ nên được coi trọng khi bị bệnh, nhất là khi sốt và mắc các bệnh lý về tiêu hoá như tiêu chảy, nôn ói.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý khi bị ốm
Nhu cầu dinh dưỡng khi bị ốm thường rất khó đạt được do tác động của nhiều yếu tố như chán ăn, khẩu vị kém hay mệt mỏi dẫn đến ăn kém. Ngoài ra một số bệnh lý gây buồn nôn, nôn ói, đau bụng, tiêu chảy,... làm giảm khả năng tiêu hoá và hấp thu dinh dưỡng ở người bệnh. Vì thế, khi bị ốm khẩu phần ăn nên được chia nhỏ và ăn nhiều lần với đa dạng các nhóm thực phẩm thịt, cá, trứng, sữa, rau củ và trái cây. Trong khẩu phần nên gia tăng lượng protein từ động vật, các loại đậu và hạt. Nên có rau củ và trái cây trong bữa ăn nhằm cung cấp các loại vitamin cần thiết. Tuy nhiên, lựa chọn thực phẩm và cách chế biến nên phụ thuộc vào triệu chứng của người bệnh. Với những bệnh lý về tiêu hoá, nên chọn những món ăn ít chất xơ và được nấu chín mềm như các món hầm, cháo và súp. Ngược lại nên ăn nhiều rau xanh và trái cây để tăng lượng chất xơ khi bị táo bón.
Người bị ốm thường ăn kém do mệt mỏi và giảm cảm giác ngon miệng
- Gợi ý một số món ăn khi bị ốm
Một số món ăn được chế biến mềm, dễ nuốt và bổ dưỡng dành cho người bệnh như:
- Gà hầm sâm: đây là món ăn được yêu thích đối với người ốm và người cao tuổi. Thịt gà cung cấp nhiều chất đạm giúp phục hồi cơ thể, kết hợp với vị thuốc cổ truyền như đẳng sâm hỗ trợ cải thiện tiêu hoá và tăng cường sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên việc lựa chọn loại sâm cũng như hàm lượng nên được cân nhắc. Có thể tham khảo gói sâm hầm Vinnate để chế biến được thuận tiện mà vẫn đảm bảo chất lượng món ăn.
Gà hầm với đẳng sâm là một món ăn bổ dưỡng cho người ốm
- Cháo chim bồ câu nấu đậu xanh: một món ăn vừa giàu dinh dưỡng lại vừa ngon miệng và dễ nuốt. Thịt bồ câu giàu protein, ít chất béo cũng như cholesterol, chứa nhiều vitamin A, E và vitamin nhóm B. Việc thêm đậu đỗ vào món ăn không chỉ giúp tăng thêm đáng kể lượng đạm mà còn bổ sung thêm vi chất dinh dưỡng cần thiết.
- Súp thịt heo hầm rau củ: Rau củ đem lại lượng vitamin và khoáng chất dồi dào cùng với thịt heo là nguồn cung cấp protein có giá trị sinh học cao.
Kết luận
Dinh dưỡng là nguyên liệu cho cơ thể chiến đấu với bệnh tật và phục hồi thể chất. Việc cung cấp đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng cho người bị ốm có thể gặp nhiều khó khăn. Lựa chọn chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người bệnh đòi hỏi sự linh hoạt và đôi chút công phu trong chế biến
Bs. Bùi Thiên Tâm
HINU - Giấc mơ dinh dưỡng Việt
🇻🇳VINNATE - BRING NATURE INTO YOUR HOME ⛰️Phát triển những sản phẩm thuần Việt, dựa trên giá trị nền tảng của các loài thảo mộc và nông sản Việt, dưới sự sáng tạo của trí tuệ nghệ nhân Việt, giữ gìn bản sắc văn hoá Việt.