Người cao tuổi là đối tượng đặc biệt đòi hỏi một chế độ dinh dưỡng riêng biệt. Do những thay đổi về cơ thể, hoạt động và tâm lý mà dinh dưỡng của người cao tuổi gặp nhiều khó khăn. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những đặc điểm ảnh hưởng đến dinh dưỡng và cách lựa chọn chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người cao tuổi.
- Dân số người cao tuổi
Tuổi thọ của con người ngày càng được cải thiện, vì thế dân số có xu hướng già hoá. Theo WHO, tỷ lệ dân số người cao tuổi đang tăng nhanh, hiện nay số người trên 60 tuổi đạt 1.4 tỷ người và ước tính đến năm 2030 thì ⅙ dân số thế giới là người cao tuổi
Ở Việt Nam, thống kê dân số năm 2021, số người trên 60 tuổi đạt 12.5 triệu người, chiếm 12.8% và ước tính tỷ lệ này tăng lên 16.8% vào năm 2029
- Đặc điểm ảnh hưởng đến dinh dưỡng ở người cao tuổi
Lão hoá là một quy luật không thể thay đổi, theo thời gian cùng với sự suy giảm chức năng hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, người cao tuổi phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe. Việc tiêu hoá và hấp thu các chất dinh dưỡng ở người già gặp nhiều khó khăn. Người cao tuổi thường xuyên ăn rất ít do có sự suy giảm về cảm giác thèm ăn, đồng thời gặp phải nhiều khó khăn trong việc nhai nuốt thức ăn do giảm khối cơ nhai và giảm tiết nước bọt. Thêm vào đó, dạ dày ở người già thường bị co nhỏ dẫn đến giảm sức co bóp và giảm tiết các dịch tiêu hoá thức ăn. Ngoài ra, hoạt động của đường ruột bị suy yếu cũng gây bất lợi cho việc hấp thu các chất dinh dưỡng, khiến cho người cao tuổi hay bị đầy hơi, khó tiêu và táo bón.
Dinh dưỡng ở người cao tuổi đối mặt với nhiều khó khăn
Nhu cầu về năng lượng ở người cao tuổi thường giảm do giảm khối cơ bắp và giảm hoạt động thể lực. Vì thế nếu cung cấp dư thừa các chất dinh dưỡng dễ dẫn đến tình trạng thừa cân, béo phì. Tuy nhiên, đạm lại thường bị thiếu ở người cao tuổi do tiêu hoá, hấp thu kém và giảm tổng hợp ở gan.
- Lựa chọn chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người cao tuổi
Suy dinh dưỡng ở người cao tuổi rất thường gặp gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của họ. Người già cần được cung cấp một chế độ dinh dưỡng hợp lý và khoa học để tránh suy dinh dưỡng và suy mòn cơ. Một số nguyên tắc dinh dưỡng nên được áp dụng trong chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi như sau:
Khẩu phần ăn nên đa dạng các nhóm thực phẩm, cung cấp đủ nhu cầu và cân đối dinh dưỡng đạm, béo, bột đường, vitamin, khoáng chất và chất xơ
Nên chia nhỏ bữa ăn, hạn chế ăn quá no và tránh quên hay bỏ cữ.
Cần bổ sung thêm 1 - 2 cữ ăn phụ trong ngày, trong đó khuyến khích có một cữ phụ trước khi đi ngủ có thể là sữa, súp,…
Chế biến thức ăn mềm, cắt nhỏ, dễ tiêu hoá và nên có món canh hay súp trong bữa ăn.
Khuyến khích làm tăng giá trị dinh dưỡng cho bữa ăn của người cao tuổi bằng món súp được hầm với các nguyên liệu tốt cho sức khoẻ như hồng đẳng sâm, hạt sen, các loại đậu, táo đỏ, kỷ tử... Tham khảo các sản phẩm chế biến sẵn như gói sâm hầm Vinnate vì tính tiện dụng và bổ dưỡng
Khuyến khích thêm hồng đẳng sâm vào món hầm nhằm tăng giá trị dinh dưỡng
Trong khẩu phần ăn của người già nên chú ý bổ sung sữa và các sản phẩm từ sữa nhằm cung cấp thêm Canxi cho hệ xương khỏe mạnh.
Kết luận
Dân số đang già đi và số lượng người cao tuổi ngày càng nhiều. Người cao tuổi là đối tượng nguy cơ suy dinh dưỡng cao. Vì vậy cần lựa chọn một chế độ dinh dưỡng hợp lý, phù hợp với độ tuổi nhằm giúp họ duy trì sức khoẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống
Bs. Bùi Thiên Tâm
VINNATE - Phát triển những sản phẩm thuần Việt, dựa trên giá trị nền tảng của các loài thảo mộc và nông sản Việt, dưới sự sáng tạo của trí tuệ nghệ nhân Việt, giữ gìn bản sắc văn hoá Việt. HINU - Giấc mơ dinh dưỡng Việt